|
||||||
|
Z psychologicznego punktu widzenia najbardziej powszechne wyobrażenie Boga, jako postaci ludzkiej i cała ikonografia , która przez wieki w związku z tym wyobrażeniem powstała, są niezwykle pociągające dla spragnionych ojca chłopców. Wizerunki tych mądrych, potężnych mężczyzn w sile wieku działają na nich jak balsam. Tym bardziej, że Bóg-mężczyzna posiada zasadnicze cechy idealnego ojca. W. E. Oświecenie jest wyjściem z mrocznych czasów zniewolenia i zewnątrz-sterowności, z czasów dzieciństwa, patronatu opiekunów prowadzących społeczeństwo i poszczególne jednostki za rączkę, wyznaczających ramy i zasady, oraz możliwe sposoby rozumowania. Oświecenie stanowi nowy etap w dziejach ludzkości , w którym zdobywamy jako jednostki i społeczeństwo autonomię, w którym do głosu dochodzi rozum każdego z nas, przejawiający się i rozwijający w atmosferze wolności. Ludzkość opuszcza kojec dziecięcy, wkracza na szerokie pola by samostanowić zgodnie ze wspólną wolą, na własną odpowiedzialność. I. Kant Ponieważ w świecie człowieka prawda ma, jak przekonywał wiele razy Jacques Lacan, strukturę fikcji, z praktycznego punktu widzenia liczy się to , co ludzie myślą, że jest prawdziwe, a nie to, czego prawdziwość da się udowodnić w rzeczowej , logicznej analizie. Jan Sowa Każde zdanie coś znaczy: jednak nie każde jest sądem, a tylko takie, któremu przysługują cechy prawdy i fałszu. — Nawet kozłojeleń coś wprawdzie oznacza, nic jednak ani prawdziwego, ani fałszywego, Dopóki nie dołączy się istnienia lub nieistnienia. Mówić , że to, co jest, jest, a to, со nie jest, nie jest, to prawda. Arystoteles Jeśli człowiek ma się jeszcze raz znaleźć w pobliżu bycia, musi najpierw nauczyć się egzystować w tym, co bezimienne. Martin Heidegger — A sztuka? — spytała. — Jest chorobą. — Miłość? — Złudzeniem. — Religia? — Wytwornym surogatem wiary. — Jesteś sceptykiem. — Nie. Sceptycyzm jest początkiem wiary. — Więc czymże jesteś? — Określać znaczy ograniczać. Oscar Wilde Pierwsze doświadczenie jest zaledwie wspomnieniem, nie do końca potrafię znaleźć słowa. Pamiętam zacienioną werandę obok zalanego słońcem podwórka (w moich wspomnieniach z dzieciństwa zawsze jest słonecznie). Fotel na środku werandy i poczucie nieskończenie powtarzalnego rozkosznego zanurzenia. Oraz czegoś , co będzie mi towarzyszyło przez całe życie. Wrażenie pełni, gdyż „całe życie” (być może kiedyś będzie to budzić mój śmiech, ale dzisiaj mówię o tym z pewną goryczą), „całe życie” wydawało mi się wówczas czymś bardzo długim. Sądziłem, że moje życie będzie szczęśliwe, nawet nie potrafiłem sobie wyobrazić nieszczęścia, życie wydawało mi się rozkoszą i darem, a czytanie było jedną z radości tego nieskończenie rozkosznego istnienia. Byłem dzieckiem. Byłem szczęśliwy , a szczęście nie pozostawia wiele. Michel Houellebecq Naukowiec podświadomie, niemal niechcący, upraszcza problem rozumienia Przyrody przez zaniedbywanie bądź wycinanie z konstruowanego obrazu samego siebie, swojej własnej osobowości, podmiotu poznania. Nie zauważając tego, myśliciel redukuje się do roli obserwatora zewnętrznego. Bardzo ułatwia to sprawę. Pozostawia jednak luki, ogromne wyłomy, prowadzi do paradoksów i antynomii, gdy tylko, nie będąc świadomy tej wstępnej rezygnacji, ktoś próbuje odnaleźć siebie w obrazie lub umieścić w nim z powrotem siebie , swoje własne myślenie. Ten doniosły krok – wycięcie samego siebie, zredukowanie się do pozycji obserwatora, który nie ma nic wspólnego z całym przedstawieniem – otrzymał inne nazwy, tak że wydaje się zupełnie nieszkodliwy, naturalny, nieunikniony. Mógłby być nazwany po prostu obiektywizacją, patrzeniem na świat jako na przedmiot. W chwili, gdy to robimy, faktycznie wykreślamy siebie. Lecz taki obraz naukowy realnego świata wokół mnie jest zdecydowanie niekompletny. Daje on mnóstwo informacji o faktach, umieszcza całe nasze doświadczenie we wspaniale spójnym porządku, lecz milczy o wszystkim bez wyjątku, co jest rzeczywiście bliskie naszemu sercu, co nas naprawdę obchodzi. Nie może nam niczego powiedzieć o czerwonym i niebieskim, gorzkim i słodkim, fizycznym bólu i fizycznej przyjemności; nie wie nic o pięknym i brzydkim, dobrym i złym, Bogu i wieczności. Nauka czasami próbuje odpowiadać na pytania z tych dziedzin, lecz odpowiedzi często są tak głupie, że nie jesteśmy skłonni brać ich poważnie. Erwin Schrödinger „W te same rzeki wchodzimy i nie wchodzimy , jesteśmy i nie jesteśmy” (Heraklit) Czym więc jest prawda? Ruchliwą armią metafor, metonimii, antropomorfizmów, krótko, sumą ludzkich stosunków, które zostały poetycko i retorycznie wzmożone , przetransponowane i upiększone, a po długim użytkowaniu wydają się ludowi kanoniczne i obowiązujące: prawdy są złudami, o których zapomniano , że nimi są, metaforami, które się zużyły i utraciły zmysłową siłę wyrazu, monetami, których powierzchnia się starła i które teraz są traktowane jak metal, nie jak monety. (F.N.) |
||||||
|
Copyright © 2025 Monitor Polski - All Rights Reserved Powered by WordPress & Atahualpa |
||||||
Najnowsze komentarze